معنی آیینه مقعر

فرهنگ واژه‌های فارسی سره

آیینه مقعر

آیینه کوژ

مقعر

کاو

حل جدول

آیینه مقعر

کاو

مقعر

کاو،گود،فرورفته

لغت نامه دهخدا

مقعر

مقعر. [م ُ ق َع ْ ع َ](ع ص) قدح مقعر؛ کاسه ٔ مغاک.(منتهی الارب)(ناظم الاطباء). قعب مقعر؛ کاسه ٔ گود.(از اقرب الموارد). || جای عمیق و جای مغاک.(غیاث)(آنندراج). مغاک دار و عمیق و عمق دار.(ناظم الاطباء). گود.(یادداشت به خط مرحوم دهخدا):
زمین کوه باشد چو آیند پیدا
چو اندر گذشتند چاه مقعر.
عنصری(دیوان چ قریب ص 63).
تا راه بدید این دل گمراه به جودش
بر گنبد کیوان شد از این چاه مقعر.
ناصرخسرو.
از این سان شدم تا یکی سنگلاخی
چو قعر جهنم مخوف و مقعر.
عمعق(دیوان چ نفیسی ص 148).
زمزم بسان دیده ٔیعقوب داده آب
یوسف کشیده دلو ز چاه مقعرش.
خاقانی.
گنبد پیر سبحه های بلور
در مغاک مقعر اندازد.
خاقانی.
|| سطحه ٔ باطنی کره که مجوف است.(غیاث)(آنندراج). سطح درونی کره ٔ مجوف. ضد محدب.(ناظم الاطباء). کاو.(فرهنگستان): چنان تصور باید کرد که مقعر فلک قعر آتش است و فلک قمر گرد او درآمده.(چهار مقاله ص 8). تیراندازانی که به زخم تیر، باز را از مقعر فلک اثیر باز گردانند.(جهانگشای جوینی چ قزوینی ج 1 ص 63).
- آیینه ٔ مقعر، آیینه ای که سطح آن فرو رفته باشد. ضد محدب.(ناظم الاطباء). در اصطلاح فیزیک، قسمتی از یک کره ٔ توخالی است که سطح داخلی آن صیقلی و منعکس کننده باشد. مقابل آیینه ٔ محدب. آیینه ٔ کروی، یامقعر است یا محدب. و آیینه ٔ کروی آیینه ای است که سطح منعکس کننده ٔ آن قسمتی از کره است.(از برون کره محدب و از درون کره مقعر) و می توان فرض کرد که آیینه ٔ کروی از تعداد فراوانی آیینه ٔ مسطح بسیار کوچک که بر سطح انحنای درونی یا بیرونی آیینه ٔ کروی مماس است تشکیل شده است. شعاع نوری که بر هر نقطه از این آیینه ها بتابد مثل آیینه ٔ مسطح منعکس می شود. مرکز و شعاع کره مرکز و شعاع انحنای آیینه خوانده می شود، وسط آیینه را رأس و خط واصل بین رأس و مرکز را محور اصلی گویند. اگر فواصل جسم، تصویر و کانون را از آیینه حساب کنیم و جهت مثبت را عکس جهت تابش نور فرض کنیم می توانیم این رابطه را در مورد آیینه های کروی بکار بریم:
f 1 = U 1 + V 1
که v فاصله ٔ جسم تا آیینه و U فاصله ٔ تصویر تا آیینه و f فاصله ٔ کانونی تا آیینه است.(از فرهنگ اصطلاحات علمی).

مقعر. [م ُ ق َع ْ ع ِ](ع ص) رجل مقعر؛ مردی که از بن حلق خود سخن می گوید. || فلان مقعر؛ فلان به عمق امور می رسد.(از اقرب الموارد).

آیینه

آیینه. [ن َ / ن ِ] (اِ) هر یک از قطعات آهنین که مبارزترین پوشیدی:
نماید ز آیینه پوشی سوار
چو آیینه ٔ تیغ در کارزار.
طاهر وحید.
ماه سر منجوق کمانش ز رخ خویش
آیینه ٔ زر بست بر این طاق مقرنس.
بدر چاچی.
و آینه در چهارآینه و چارآینه به همین معنی است.

آیینه. [ن َ / ن ِ] (اِ) آینه. مرآت. آئینه. آبگینه:
آیینه عزیز شد بر ما
چون نور گرفت و روشنائی.
ناصرخسرو.
هنگام سپیده دم خروس سحری
دانی که چرا همی کند نوحه گری
یعنی که نمودند در آیینه ٔ صبح
کز عمر شبی گذشت و تو بیخبری.
(منسوب به خیام).
کور آیینه شناسد هیهات.
خاقانی.
ازصفا آیینه منظور نظرها میشود.
ظهیر فاریابی.
عاشق آیینه باشد روی خوب.
مولوی.
تا چه شکلی تو در آیینه همان خواهی دید.
سعدی.
تأمل در آیینه ٔ دل کنی
صفائی به تدریج حاصل کنی.
سعدی.
ولیکن کی نمائی رخ برندان
تو کز خورشید و مه آیینه داری ؟
حافظ.
حسن روی تو به یک جلوه که در آینه کرد
این همه نقش در آیینه ٔ اوهام افتاد.
حافظ.
هرچه رفت از عمر یاد آن به نیکی میکنند
چهره ٔ امروز در آیینه ٔ فردا خوش است.
صائب.
هر کجا آیینه بینی صیقلش خاکستر است.
قاآنی.
زشت را گو روی خود را نیک کن
ورنه با آیینه ات چِبْوَد سخُن ؟
؟
دوست آن است کو معایب دوست
همچو آیینه روبرو گوید.
؟
- آیینه اش پاک نبودن، با تندرستی صوری، بیماری و مرضی در باطن داشتن.
- در آیینه ٔ کسان (دیگران) دیدن، از نظر و لحاظ سود و زیان دیگران در امری اندیشیدن: اگر خواهی از زیرکان باشی در آیینه ٔ کسان مبین. (منسوب به نوشیروان، از قابوسنامه).
- مثل آیینه، سخت مصقول.
- || سخت صافی.
- || سخت روشن.
و رجوع به آینه شود.